wat is het tegenovergestelde van liefde?

Wat is liefde? Vrij naar Augustinus: ik weet wat het is, maar als iemand het me vraagt te omschrijven, blijft het stil. Hans Alderliesten las ‘Ik wil dat jij bent’ van Tomáš Halík. Lees wat hij leerde.

Tomáš Halík: “Waar er eigenbelang in het spel is, is er geen sprake van echte liefde.”

En het meeste van deze is…..
‘En de meeste van deze is de liefde.’ Het zijn bekende, eeuwenoude woorden van Paulus, over de christelijke trits geloof, hoop en liefde. Liefde is een even mooi als moeilijk onderwerp. Vrij naar Augustinus: ik weet wat het is, maar als iemand het me vraagt te omschrijven, blijft het stil. 

Grote daden van kleine mensen
Deze zomer las ik het boek ‘Ik wil dat jij bent’ van de Tsjechische priester Tomáš Halík. Hoewel het niet verrassend is wat hij schrijft, is het wel verfrissend. Het is niet moeilijk postmoderne invloeden in zijn werken te bespeuren: grote verhalen met dikbemuurde zekerheden hebben afgedaan, wat rest zijn grote daden van kleine mensen. De titel van zijn boek leidt Halík af van kerkvader-filosoof Augustinus, hoewel hij eerlijk toegeeft het exacte citaat niet te hebben aangetroffen in Augustinus’ oeuvre. Liefhebben betekent: jij mag er zijn. Jouw bestaan verrijkt mijn bestaan. Ik besta niet zonder jou.

Jij bestaat, dus ik besta
Ware liefde, zo schrijft Halík, richt zich op de ander. Die laat de ander bestaan, in zijn waarde, die laat het ‘zijn’ van de ander overeind. Liefhebben betekent: jij mag er zijn. Jouw bestaan verrijkt mijn bestaan. Ik besta niet zonder jou. Jij bestaat, dus ik besta, in mijn woorden.  

Liefde versus egoïsme
Treffend is wat Halík opmerkt over het tegenovergestelde van liefde. Dat is niet haat, maar egoïsme. Waar er eigenbelang in het spel is, is er geen sprake van echte liefde. ‘We moeten ophouden met het kinderachtige de baas spelen over ons eigen leven (!) en dat van anderen – en we moeten dat doen met begrip, in vreugde en in vrijheid. (…) Diep dankbaar zijn voor het wonder van het leven en onze dankbaarheid met ons leven te betuigen. Het betekent ook het lot te accepteren, ook daar waar het niet aan onze eigen plannen en verwachtingen voldoet.’ 

Ware liefde
Een verheven ideaal, maar Halík is zeker niet de eerste en enige die het begrip liefde zo uitwerkt. Nog niet zolang geleden maakte Henri Nouwen, ook een priester, indruk met ‘Eindelijk thuis’. ‘De thuiskomst van de Verloren Zoon’ (1636) van Rembrandt maakte op Nouwen zo’n verpletterende indruk dat het zijn leven veranderde. Ware liefde, zo schrijft Halík, richt zich op de ander. Die laat de ander bestaan, in zijn waarde, die laat het ‘zijn’ van de ander overeind.

Bron: Het goede leven